صنعا - سبا: عبدالعزیز الحزی
به نظر می رسد سیاست های کشورهای غربی و در راس آنها ایالات متحده آمریکا خطر درگیری های راهبردی را در مناطق پر تنش جهان افزایش می دهد که در بدترین حالت می تواند منجر به درگیری هسته ای با دیگر قدرت های هسته ای شود.
این در حالی است که محققان اخیراً نقش فزاینده سلاح‌های اتمی در جهان را فاش کرده‌اند و کشورهای هسته‌ای با وخامت روابط ژئوپلیتیکی زرادخانه‌های خود را مدرن می‌کنند و از رهبران جهان می‌خواهند «یک قدم به عقب بروند و فکر کنند».
در همین زمینه، موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) اعلام کرد که تسلیحات هسته‌ای نقش مهمی را ایفا می‌کنند، زیرا کشورهای هسته‌ای به مدرن‌سازی زرادخانه‌های خود ادامه می‌دهند.
این موسسه در گزارش خود خاطرنشان کرد که تلاش‌های دیپلماتیک برای کنترل سلاح‌های هسته‌ای به دلیل درگیری‌های اوکراین و غزه با شکست‌های بزرگی مواجه شده است و از قدرت‌های جهانی می‌خواهد که عقب‌نشینی کنند و فکر کنند.
موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) در گزارش سالانه خود تأیید کرد که تلاش‌های دیپلماتیک برای کنترل تسلیحات هسته‌ای به دلیل تشدید تنش‌های بین‌المللی در نتیجه درگیری‌ها در اوکراین و غزه، در معرض چالش‌های بزرگی قرار گرفته است.
این مؤسسه اعلام کرد: در فوریه 2023، روسیه از تعلیق مشارکت خود در معاهده «استارت جدید» در سال 2010 خبر داد که آخرین معاهده باقی مانده برای محدود کردن قدرت های هسته ای استراتژیک بین روسیه و ایالات متحده است سلاح های هسته ای در نزدیکی مرز اوکراین در ماه مه گذشته.
ویلفرد وان، مدیر برنامه سلاح های کشتار جمعی در موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم در بیانیه ای گفت: از زمان جنگ سرد، سلاح های هسته ای نقش برجسته تری در روابط بین الملل ایفا نکرده اند.
این موسسه توضیح داد که در ژانویه 2023، حدود 12121 کلاهک هسته ای در سراسر جهان وجود داشت که از این تعداد حدود 9585 کلاهک برای استفاده در دسترس بود، در حالی که حدود 2100 مورد از آنها در "بالاترین حالت آماده باش عملیاتی" برای بارگذاری روی موشک های بالستیک نگهداری می شدند.
اکثر این کلاهک‌ها متعلق به روسیه و ایالات متحده است که با هم نزدیک به 90 درصد از کل سلاح‌های هسته‌ای را در اختیار دارند، اما تصور می‌شود که برای اولین بار، چین تعدادی کلاهک در حالت آماده باش عملیاتی دارد.
دن اسمیت، مدیر موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، گفت: «در حالی که با از بین رفتن تدریجی سلاح‌های دوران جنگ سرد، مجموع کلاهک‌های هسته‌ای جهانی در حال کاهش است، متأسفانه شاهد افزایش سالانه تعداد کلاهک‌های هسته‌ای عملیاتی هستیم.» نشان می دهد که این روند احتمالاً ادامه خواهد داشت و ممکن است در سال های آینده شتاب بگیرد و آن را "بسیار نگران کننده" توصیف کند.
در همین چارچوب، رهبر کره، کیم جونگ اون، در دیدار خود با آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه، مجوز اعطای غرب به اوکراین برای استفاده از سلاح های دوربرد برای حمله به داخل روسیه را محکوم کرد.
کیم جونگ اون با بیان اینکه این اقدام به منزله «مداخله نظامی مستقیم» است، افزود: «ایالات متحده و غرب، مقامات اوکراینی را تحت فشار قرار دادند تا با استفاده از سلاح‌های دوربرد خود به خاک روسیه حمله کنند.» قیمت، به نقل از خبرگزاری مرکزی کره شمالی.
رهبر کره همچنین حمایت خود را از تلاش های روسیه برای دفاع از تمامیت ارضی خود در برابر "اقدامات هژمونی امپریالیستی" تایید کرد.
همچنین در این زمینه، آندری کلین، سفیر روسیه در بریتانیا و ایرلند شمالی نیز در این زمینه هشدار داد که سیاست بریتانیا در قبال اوکراین و افزایش عرضه تسلیحات می تواند منجر به خطرات استراتژیک و در بدترین موارد منجر به مناقشه هسته ای شود.
سفیر به شبکه تلویزیونی «روسیا-24» افزود: «مایلم متذکر شوم که انگلیسی‌ها تمام سیگنال‌های هشداردهنده ما را نادیده گرفتند و برای تعمیق بیشتر بحران اوکراین به سراغ اقدامات تنش‌زای شدید رفتند و این البته پر از دردسر است با افزایش خطرات استراتژیک و در بدترین حالت، درگیری بین قدرت‌های هسته‌ای، ما معتقدیم: «بریتانیا، مانند سایر کشورها، اکنون درگیر یک درگیری مسلحانه علیه ما با اوکراین است.»
وی خاطرنشان کرد که پرتاب "اورشنیک" با وجود صحبت های مداوم مبنی بر اینکه لندن از مدت ها قبل از چنین سلاح هایی مطلع بوده است، تأثیر "بسیار جدی" بر مردم انگلیس بر جای گذاشت.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه پیش از این فراخوانی صادر کرده بود و در آن اعلام کرد که در 19 نوامبر، اوکراین با استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی «آتاکوم» و موشک‌های دوربرد «طوفان سایه» بریتانیا به اهدافی در استان‌های کورسک و بریانسک حمله کرد.
در پاسخ به استفاده از تسلیحات آمریکایی و بریتانیایی، روسیه در 21 نوامبر حمله مشترکی را به مجتمع صنعتی نظامی اوکراین - یک مجتمع صنعتی بزرگ که موشک و سلاح تولید می کند - در دنپروپتروفسک انجام داد.روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال می‌گوید: تعهد قدرت‌های هسته‌ای بزرگ در طول جنگ سرد برای خلع سلاح «کم‌تر واقع‌بینانه» به نظر می‌رسد.
حدود 60 سال پیش، جان اف کندی، رئیس جمهور ایالات متحده هشدار داد که ممکن است جهان تا سال 1975 شاهد افزایش تعداد کشورهای هسته ای به بیش از 20 کشور باشد به گفته رافائل گروسی، مدیر آژانس بین المللی انرژی اتمی، رژیم جهانی عدم اشاعه تسلیحات هسته ای در خطر بیشتری از زمان جنگ سرد قرار دارد.
گروسی معتقد بود که خطر رویارویی هسته ای که یک دهه پیش غیرواقعی به نظر می رسید، دیگر مستثنی نیست.
پایان جنگ سرد منادی از بین رفتن «کابوس» سلاح‌های هسته‌ای بود، زیرا دولت‌های متخاصم قبلاً توافق کرده بودند که از شر کلاهک‌های هسته‌ای خلاص شوند و برای محدود کردن گسترش تسلیحات همکاری کردند، اما این امید اکنون در حال محو شدن است وال استریت ژورنال.
یکی از دو معاهده اصلی کنترل تسلیحات هسته ای بین ایالات متحده و روسیه از بین رفته است و دیگری که تعداد سلاح های هسته ای مستقر شده توسط روسیه و ایالات متحده را محدود می کند، در اوایل سال 2026 منقضی می شود.
