صنعاء- سبأ: عبدالعزیز الحزی
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، همچنان به ترویج طرح جابجایی فلسطینیان غزه به کشورهای همجوار و اخراج دائمی آنان از این منطقه ادامه می‌دهد، طرحی که واکنش‌های منفی فلسطینی، عربی، بین‌المللی و از سوی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به همراه داشته است.
در زمان ارائه این طرح، ترامپ بارها به نظر می‌رسید که بیشتر یک توسعه‌دهنده املاک است تا رئیس‌جمهور آمریکا و جمله‌ای که از متن آماده‌ای خواند، دنیا را شگفت‌زده کرد: "آمریکا کنترل نوار غزه را بر عهده خواهد گرفت."
ترامپ سه‌شنبه گذشته در کنفرانس خبری با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در کاخ سفید، تصمیم خود را برای تسلط بر غزه و اخراج فلسطینیان از آن اعلام کرد که این سخنان موجی از مخالفت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را برانگیخت.
در گام بعدی که به نوعی عقب‌نشینی محسوب می‌شود، ترامپ گفت که نیازی به عجله در اجرای طرح خود برای غزه ندارد که شامل تسلط بر این منطقه و اخراج فلسطینیان از آن است.
او افزود که پیشنهادش درباره غزه از جنبه اقتصادی به دنبال ایجاد صلح است و در این مورد با دقت عمل خواهد کرد و به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: "ما در این زمینه عجله‌ای نداریم."
در تحولی دیگر، گزارش‌های رژیم صهیونیستی نشان می‌دهند که در ژوئیه 2024، جوزف بیلزمن، استاد اقتصاد و روابط بین‌الملل در دانشگاه جورج واشنگتن و رئیس مرکز تعالی برای مطالعات اقتصادی در خاورمیانه و شمال آفریقا (CEESMENA)، طرحی دقیق برای آنچه که "توسعه مجدد" نوار غزه پس از جنگ نامید، به تیم ترامپ ارائه داد.
بر اساس گزارشی که روز جمعه در روزنامه "تایمز آف اسرائیل" منتشر شد، جزئیات این طرح شامل مطالعاتی بود که بیلزمن برای ترامپ پیشنهاد کرد تا فلسطینیان را در غزه جابجا کرده و این منطقه را پس از تخریب کامل به علت جنگ دوباره بسازد.
این طرح بر اساس این فرضیه استوار است که اقتصاد غزه به وضعیت ورشکستگی کامل رسیده است، به‌طوری که داده‌های بانک جهانی بین سال‌های 2007 و 2022 نشان می‌دهد که رشد تولید ناخالص داخلی سالانه فقط 0.4 درصد بوده و سهم تولید ناخالص داخلی به ازای هر فرد سالانه 2.5 درصد کاهش یافته است، که علت آن رشد بالای جمعیت است.
او همچنین اشاره کرد که نرخ بیکاری در غزه در سال 2022 به 45 درصد رسید، در حالی که 53 درصد از جمعیت زیر خط فقر زندگی می‌کنند که این در مقایسه با حدود 13 درصد در کرانه غربی است. به همین دلیل، بیلزمن طرحی جامع برای "بازسازی غزه از صفر" پیشنهاد کرد.
این طرح با این ایده آغاز می‌شود که برای بازسازی کامل غزه، نیاز به تخلیه کامل منطقه است، از جمله تخریب تونل‌هایی که حماس در زیر زمین حفر کرده و حذف تمام سازه‌های بتنی باقی‌مانده. همچنین بیلزمن پیشنهاد کرد که بتن‌های تخریب شده بازیافت شده و در پروژه‌های ساختمانی جدید استفاده شوند.
هزینه کلی برای بازسازی غزه در این طرح حدود یک تا دو تریلیون دلار برآورد شده است و فرایند بازسازی بین پنج تا ده سال به طول خواهد انجامید.
یکی از نکات مشکوک در مورد نیت ترامپ برای سرمایه‌گذاری در غزه این است که او در طول سال گذشته بارها بر ارزش موقعیت جغرافیایی این منطقه در ساحل تاکید کرده است و اشاره کرده که غزه قابل توسعه است. در همین راستا، داماد او، جارد کوشنر، نیز سال گذشته مشابه همین دلیل را مطرح کرده و ساحل غزه را به عنوان "بسیار باارزش" توصیف کرده بود.
ترامپ در سخنرانی خود در روز سوگند یاد کردن خود در ماه گذشته، اشاره‌هایی به جهت‌گیری ممکن طرح خود درباره غزه داشت و گفت: "این یک موقعیت عالی است، در کنار دریا، بهترین آب و هوا... همه چیز خوب است، می‌توان چیزهای زیبایی در آنجا ساخت." سپس گفت که "ممکن است" آمادگی کمک به بازسازی را داشته باشد.
به وضوح این تمایل به کمک در طول دو هفته پس از فاش شدن طرح او برای تسلط بر غزه و بازسازی آن به "یک مکان بین‌المللی شگفت‌انگیز" تکامل یافته است.
همچنین ارسال نیروهای آمریکایی به این منطقه تضادی آشکار با انتقادهای ترامپ از وابستگی‌های خارجی دولت آمریکا خواهد بود، زیرا او یکی از شدیدترین منتقدان این رویکرد در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش پسر بوده است.
ترامپ در سخنانی برای دانش‌آموزان آکادمی نظامی آمریکا (ویست‌پوینت) در سال 2020 گفت: "ما عصر جنگ‌های بی‌پایان را به پایان می‌رسانیم و جای آن باید تمرکز بر دفاع از منافع حیاتی آمریکا باشد، نه این که نیروهای آمریکایی مسئول حل منازعات قدیمی در سرزمین‌های دورافتاده‌ای شوند که بسیاری از مردم حتی اسمشان را هم نشنیده‌اند."
کشورهای عربی و فلسطین به طور علنی به اظهارات ترامپ درباره لزوم انتقال فلسطینیان به مصر و اردن اعتراض کرده و فعالان حقوق بشر این پیشنهاد را به عنوان نقض حقوق بشر و تطهیر قومی محکوم کردند.
ترامپ جزئیات زیادی از پیشنهاد خود ارائه نکرد، اما اصول طرحش که با مخالفت‌های گسترده‌ای روبه‌رو شده، را مطرح کرد و پیش‌بینی می‌شود این واکنش‌ها ادامه یابد.
در 19 ژانویه گذشته، توافق آتش‌بس و تبادل اسرا بین حماس و اسرائیل وارد مرحله اول خود شد که شش هفته به طول می‌انجامد. این توافق - که با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا حاصل شد - شامل آغاز مذاکرات غیرمستقیم برای مرحله دوم است که تا روز شانزدهم باید آغاز شود، و توافق باید قبل از پایان هفته پنجم مرحله اول به نتیجه برسد.
